Mae ymddiriedolaethau perchnogaeth gweithwyr, y cyfeirir atynt yn gyffredin fel EOTs, yn galluogi gweithwyr i fod yn berchen ar fusnes trwy roi cyfle i berchnogion busnes werthu eu cyfranddaliadau i ymddiriedolaeth sy'n cael ei rhedeg er budd gweithwyr.
Bydd yr ymddiriedolaeth yn ei hanfod yn berchen ar gyfran fwyafrifol mewn cwmni a ddelir ar gyfer gweithwyr cymwys y cwmni. Mae EOT yn ffurf benodol o ymddiriedolaeth budd gweithwyr.
Yn hytrach na bod gan gyflogeion berchnogaeth uniongyrchol ar gyfranddaliadau (hy yn dal cyfranddaliadau’n bersonol), delir cyfranddaliadau’n anuniongyrchol ar ran ac er budd y cyflogeion, am bris prynu nad yw’n fwy na gwerth y farchnad.
Mae gan ymddiriedolaethau perchnogaeth gweithwyr lawer o fanteision, ac mae perchnogion busnes yn ystyried yr opsiwn hwn yn gynyddol wrth gynllunio olyniaeth.
Gall y model perchnogaeth gweithwyr fod yn arbennig o ddefnyddiol pan fo perchennog busnes yn dymuno cadw diddordeb lleiafrifol yn y cwmni masnachu neu’n dymuno cael rhywfaint o gysylltiad parhaus â’r busnes. Gellir ei sefydlu i ganiatáu ar gyfer trawsnewidiad llyfn a graddol o berchnogaeth y cwmni os oes angen.
Mae gan ymddiriedolaethau perchnogaeth gweithwyr hefyd ostyngiadau treth sylweddol. Yn benodol, ar yr amod bod amodau cymhwyso penodol yn cael eu bodloni, gall perchnogion busnes sy’n gwaredu buddiant rheoli mewn cwmni i Ymddiriedolaeth Perchnogaeth Gweithwyr (EOT) hawlio eithriad treth enillion cyfalaf llawn y DU ar y gwarediad. Mae gostyngiadau treth incwm ar gael hefyd ar werthu’r cyfranddaliadau.
Unwaith y bydd strwythur perchnogaeth cyflogeion yn ei le, gall y cwmni masnachu dalu bonysau blynyddol o hyd at £3,600 fesul cyflogai cymwys fesul blwyddyn dreth, sydd wedi’u heithrio rhag treth incwm a threth etifeddiant.
Gall cwmnïau sy'n eiddo i'r gweithwyr hefyd gynyddu cadw staff wrth iddynt ddilyn model John Lewis o'r busnes yn cael ei berchen gan staff. Drwy roi rhan i weithwyr yn y cwmni y maent yn gweithio iddo, mae'n debygol y bydd yn gwella ymgysylltiad gweithwyr ac yn annog mwy o gynhyrchiant ac arloesedd.
Yn ei hanfod yr ymddiriedolaeth yw'r cyfrwng sy'n galluogi cwmni i ddod yn eiddo i weithwyr. Y cwmni fydd “setlwr” yr ymddiriedolaeth a sefydlodd yr ymddiriedolaeth trwy weithred ymddiriedolaeth. Fel arfer caiff y weithred ymddiriedolaeth ei drafftio gan y cyfreithwyr sy'n gweithredu ar ran y cwmni. Bydd y cwmni, fel y setlwr, yn penodi'r ymddiriedolwr cychwynnol.
Bydd y weithred ymddiriedolaeth yn sefydlu ac yn rheoleiddio'r ymddiriedolaeth perchnogaeth gweithwyr yn y dyfodol. Bydd hefyd yn nodi pwy sy'n gymwys fel buddiolwr (hy gweithwyr cymwys y cwmni). Yn hyn o beth, bydd yn adlewyrchu gofynion y ddeddfwriaeth dreth berthnasol i alluogi'r cwmni a'r cyfranddalwyr gwerthu i fod yn gymwys ar gyfer y gostyngiadau treth perthnasol. Yn ei hanfod, bydd yr ymddiriedolwr yn gweithredu'r ymddiriedolaeth yn unol â'r weithred ymddiriedolaeth er budd y buddiolwyr.
Fel arfer bydd ymddiriedolwr yr ymddiriedolaeth naill ai'n gwmni ymddiriedolaeth gorfforaethol neu'n ymddiriedolwr proffesiynol.
Mae'n debyg mai cwmni ymddiriedolaeth gorfforaethol yw'r dewis mwyaf cyffredin, yn enwedig ar gyfer busnesau llai. Yn aml, mae'r ymddiriedolwr corfforaethol yn gwmni cyfyngedig trwy warant neu gyfranddaliadau. Bydd bwrdd cyfarwyddwyr felly gwneir penderfyniadau gan y bwrdd (yn hytrach nag ymddiriedolwyr unigol). Bydd y cwmni ymddiriedolaeth gorfforaethol yn dal asedau'r ymddiriedolaeth.
Gydag ymddiriedolwyr corfforaethol, bydd angen dewis y bwrdd cyfarwyddwyr yn ofalus. Er nad yw'n anghyffredin i gyfarwyddwr y cwmni setlwr hefyd fod yn gyfarwyddwr y cwmni ymddiriedolwyr, mae angen iddo fod yn ymwybodol o wrthdaro buddiannau posibl rhwng eu rolau priodol. Yn gyffredinol, mae'n ddoeth cael bwrdd cyfarwyddwyr cytbwys. Yn aml, bydd y bwrdd yn cynnwys o leiaf un unigolyn sydd hefyd yn gyfarwyddwr y cwmni setlo, o leiaf un cyflogai i'r cwmni ac fel arfer unigolyn sy'n gwbl annibynnol.
Opsiwn arall yw penodi ymddiriedolwr proffesiynol - mae hwn yn gwmni cyflogedig neu berson sydd â phrofiad o weinyddu ymddiriedolaethau. Prif fantais ymddiriedolwr proffesiynol yw y bydd yn ymdrin â gweinyddu'r ymddiriedolaeth, megis paratoi cyfrifon ymddiriedolaeth. Gall hyn fod yn arbennig o ddefnyddiol pan fydd yr ymddiriedolaeth yn gweithredu cynllun cyfranddaliadau gweithwyr cymhleth neu lle mae nifer fawr o gyflogeion fel buddiolwyr. Fodd bynnag, gan fod gweinyddiaeth ymddiriedolaeth yn faes arbenigol, gall ymddiriedolwyr proffesiynol fod yn eithaf costus.
Fel y trafodwyd uchod, bydd y cwmni setlwr yn sefydlu'r ymddiriedolaeth yn gyntaf trwy weithred ymddiriedolaeth. Bydd y cyfranddalwyr gwerthu wedyn yn trosglwyddo mwy na 50% o'u cyfranddaliadau yn y cwmni i'r ymddiriedolwr i alluogi'r ymddiriedolwr i gael buddiant rheoli yn y cwmni.
Bydd yr ymddiriedolwr yn dal y cyfranddaliadau ar ymddiried ar gyfer y gweithwyr cymwys yn unol â'r weithred ymddiriedolaeth. Ffurflen trosglwyddo stoc yw'r offeryn ffurfiol i drosglwyddo cyfranddaliadau.
Er mwyn dogfennu’r gwerthiant i Ymddiriedolaeth Perchnogaeth Gweithwyr (EOT) hefyd, bydd y cyfranddalwyr gwerthu a’r ymddiriedolwr yn ymrwymo i gytundeb prynu cyfranddaliadau a fydd yn nodi telerau’r trafodiad, gan gynnwys pris prynu’r cyfranddaliadau er mwyn sicrhau nad yw’r taliad allan yn fwy na gwerth y farchnad. Bydd prif ffocws y cytundeb prynu cyfranddaliadau ar y mecanwaith cydnabyddiaeth a thalu, er enghraifft, ymdrin ag unrhyw gydnabyddiaeth ohiriedig. Bydd hefyd rhai dogfennau ategol i'r prif gytundeb, megis cofnodion bwrdd, i awdurdodi'r trafodiad. Yn gyffredinol, mae angen sawl dogfen gyfreithiol allweddol ar gyfer trosglwyddo'r cyfranddaliadau i'r cwmni ymddiriedolwyr.
Rhaid cynnwys pob gweithiwr (ac eithrio'r rhai sy'n dal 5% neu fwy o gyfranddaliadau'r cwmni) fel buddiolwyr. Rhaid i’r EOT gymhwyso’r “gofyniad cydraddoldeb”, sy’n golygu:
Unigolion penodedig neu endidau corfforaethol sy’n gyfrifol am:
Strwythur clir ar gyfer:
Manylion sut mae'r ymddiriedolaeth yn caffael cyfranddaliadau, yn aml trwy:
Mae Ymddiriedolaeth Perchnogaeth Gweithwyr (EOT) yn fodel a gydnabyddir gan lywodraeth y DU o ymddiriedolaeth budd gweithwyr sy'n caniatáu i gwmni ddod yn eiddo i weithwyr trwy ymddiriedolaeth. I fod yn gymwys ar gyfer y manteision treth cysylltiedig a gweithredu'n effeithiol, dylai EOT gynnwys y canlynol:
Dogfen gyfreithiol rwymol sy’n nodi:
Rhaid i'r EOT ddal a chadw mwy na 50% o gyfranddaliadau a hawliau pleidleisio'r cwmni. Mae hyn yn sicrhau bod gan y gweithwyr, drwy'r ymddiriedolaeth, reolaeth hirdymor dros y busnes.
Os yw perchennog busnes yn gwerthu buddiant rheoli (mwy na 50%) o’i gwmni i Ymddiriedolaeth Perchnogaeth Gweithwyr (EOT), fel arfer ni fydd yn rhaid iddo dalu tri phrif fath o dreth ar y gwerthiant hwnnw:
Fel arfer, pan fyddwch yn gwerthu busnes, byddwch yn talu CGT ar yr elw a wnewch. Ond os ydych yn gwerthu i Ymddiriedolaethau Perchnogaeth Gweithwyr (EOT) ac yn bodloni holl amodau CThEM, nid ydych yn talu unrhyw CGT.
Rydych yn gymwys i gael eich eithrio rhag treth incwm. Nid yw'r arian a gewch o'r gwerthiant i'r Ymddiriedolaethau Perchnogaeth Gweithwyr (EOT) yn cael ei drin fel incwm.
Mae trosglwyddo cyfranddaliadau i Ymddiriedolaethau Perchnogaeth Gweithwyr (EOT) yn eich gwneud yn gymwys i gael eich eithrio rhag treth etifeddiant. Mae hyn yn ddefnyddiol ar gyfer cynllunio ystadau, yn enwedig ar gyfer busnesau teuluol.
Rydym yn falch o fod yn aelodau ymgynghorol o Gymdeithas Perchnogaeth Gweithwyr—mae'r rôl hon yn tynnu sylw at ein hymrwymiad i gefnogi busnesau trwy eu taith EO ac yn caniatáu inni rannu ein harbenigedd a darparu canllawiau cyfreithiol wedi'u teilwra i aelodau.
Mae'n hanfodol eich bod yn ceisio cyngor cyfreithiol wrth ystyried gwerthu busnes neu Ymddiriedolaethau Perchnogaeth Gweithwyr (EOT).
Fel cyfreithwyr, ein gwaith ni yw lleihau’r risg i chi a darparu canllawiau clir i’ch helpu i wneud penderfyniad masnachol gwybodus ynghylch sut yr ydych am symud ymlaen.
Mae gan bob trafodiad ei gymhlethdodau ei hun. Mae ein hymagwedd bersonol yn golygu ein bod bob amser dim ond galwad ffôn neu e-bost i ffwrdd. Gan ein bod yn gweithio mewn timau bach, bydd gennych bwyntiau cyswllt allweddol y gallwch siarad yn uniongyrchol â nhw.
Roedd eu cyngor bob amser yn cael ei esbonio'n glir mewn iaith glir y gallem ei deall… Byddem yn argymell Darwin Gray yn fawr am eu gwasanaeth proffesiynol rhagorol a'u dull cyfeillgar.
Penseiri Ainsley Gommon
Os hoffech gael cyngor ynghylch ymddiriedolaethau perchnogaeth gweithwyr neu os oes gennych ymholiad cysylltiedig, os gwelwch yn dda cysylltwch ein Tîm Corfforaethol.
I siarad ag un o'n harbenigwyr heddiw, cysylltwch â ni ar 02920 829 100 neu drwy ddefnyddio ein Cysylltwch â Ni ffurflen am sgwrs gychwynnol am ddim i weld sut gallwn ni helpu.
02920 829 100 
